8. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ
Το Κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνει δύο ενότητες. Η πρώτη αναφέρεται στην πρόβλεψη των μελλοντικών τιμών βασικών μεταβλητών όπως είναι ο πληθυσμός, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και η απασχόληση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Για λόγους συγκρίσεως οι αντίστοιχες προβλέψεις καταρτίζονται και για το σύνολο της Χώρας. Σημειώνεται ότι οι προβλέψεις αυτές εκτιμώνται με ειδικές μεθόδους στα πλαίσια της μελέτης καθώς το στατιστικό σύστημα της χώρας δεν παρέχει σχετικές αναλύσεις. Επισημαίνεται, επίσης, ότι οι εν λόγω προβλέψεις συναντούν προβλήματα στην κατάρτισή τους, λόγω έλλειψης επαρκών και κατάλληλων χρονολογικών σειρών της περιόδου βάσεως. Το πρόβλημα γίνεται μεγαλύτερο όταν το απαιτούμενο επίπεδο ανάλυσης είναι μικρότερο του εθνικού, λόγω των ακόμη πιο περιορισμένων στατιστικών στοιχείων που είναι διαθέσιμα σε περιφερειακό επίπεδο. Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η περιορισμένη χρονολογική σειρά βάσης με συγκρίσιμες τιμές αναφορικά με το ΑΕΠ και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε επίπεδο νομού, όπως αναφέρεται στην σχετική ενότητα πρόβλεψης των μεγεθών αυτών. Συνέπεια των προβλημάτων αυτών είναι η πιθανότητα αποκλίσεων στις προβλέψεις ειδικά για τις περιόδους που αναφέρονται στο τέλος του προγράμματος (2030).
Η δεύτερη ενότητα αφορά την εκτίμηση των παραπάνω μεγεθών όπως αυτά θα διαμορφωθούν αν ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις του προγράμματος. Οι εκτιμήσεις αυτές αποτελούν ουσιαστικά τις αναμενόμενες τιμές των μεταβλητών με βάση το προβλεπόμενο Σενάριο Προγραμματισμού, όπως αυτό προκύπτει από την εφαρμογή συγκεκριμένων μεθόδων και την υιοθέτηση υποθέσεων και παραδοχών.
8.1. Εκτίμηση του Μελλοντικού Πληθυσμού, της Απασχόλησης και του ΑΕΠ της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου
8.1.1 Πληθυσμός
ΓΕΝΙΚΑ
Ο πληθυσμός μεταβάλλεται με εκθετική μορφή και για το λόγο αυτό η εκτίμησή του θα πρέπει να λαμβάνεται από ανάλογη μέθοδο. Η προβολή θα γίνει για τα έτη 2015, 2020, 2025 και 2030.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω χρησιμοποιήθηκε η συνάρτηση :
P(t+n) = Pt ern (1)
Όπου
P = Ο πληθυσμός στις περιόδους t, t+n
n= ο αριθμός των ετών μεταξύ t, t+n
e= Η βάση των νεπέρειων λογαρίθμων
r= συνεχής ρυθμός μεταβολής του πληθυσμού στην περίοδο n
Η παραπάνω συνάρτηση προτιμήθηκε ως πιο ρεαλιστική έναντι του εκθετικού υποδείγματος:
P(t+n) = Pt (1+r)ⁿ, (2)
όπου το r θεωρείται ως μέση ετήσια μεταβολή.
Για τις ανάγκες προβολής υπολογίστηκαν οι ρυθμοί μεταβολής των περιόδων 1981-1991, 1991-2001 και 2001-2011 των υπό εκτίμηση περιοχών. Οι ρυθμοί μεταβολής των δύο αρχικών δεκαετιών παρουσίασαν σταθερότητα, αλλά απέχουν πολύ από τα τελευταία έτη της περιόδου πρόβλεψης, ενώ οι ρυθμοί αύξησης της πρόσφατης δεκαετίας παρουσιάζουν μεγάλη κάμψη για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ενώ για την Ελλάδα ως σύνολο παρουσιάζουν μείωση. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ρυθμοί μεταβολής της πρόσφατης περιόδου 2001-2011 βασίζονται στα προσωρινά αποτελέσματα της πρόσφατης απογραφής 2011 τα οποία δεν έχουν ελεγχθεί και οριστικοποιηθεί τόσο για το σύνολο της Ελλάδος όσο και για την Περιφέρεια.
Πράγματι, σύμφωνα με τα παραπάνω αποτελέσματα ο πληθυσμός της Ελλάδος ανέρχεται το 2011 σε 10.787.690 άτομα, δηλαδή παρουσιάζει μείωση κατά 176.330 άτομα σε σχέση με το 2001. Η εξέλιξη αυτή πρέπει να ελεγχθεί δεν είναι αξιόπιστη καθώς τόσο η μεταναστευτική συνιστώσα μεταβολής του πληθυσμού όσο και η συνιστώσα της φυσικής μεταβολής ήταν θετικές κατά την δεκαετία 2001-2011. Οι εκτιμήσεις άλλωστε της ίδιας της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το έτος 2011 ανέρχονταν σε 11.300.000 περίπου, μέγεθος που προκύπτει και από άλλες πιο σύνθετες εκτιμήσεις . Επίσης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της απογραφής του 2011, ο πληθυσμός της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ανέρχεται μόλις σε 308.610, δηλαδή σημειώνει μια ισχνή αύξηση κατά 6,000 άτομα περίπου, εξέλιξη που δεν συνάδει με τις κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες και τις μεταναστευτικές ροές της Περιφέρειας.
Για τους παραπάνω λόγους υποχρεωνόμαστε να μην χρησιμοποιήσουμε για τις προβολές το ρυθμό μεταβολής της πιο πρόσφατης περιόδου 2001-2011, αλλά το μέσο όρο των ρυθμών μεταβολής των τριών παραπάνω περιόδων 1981-1991, 1991-2001 και 2001-2011. Η λύση αυτή θεωρείται ρεαλιστική δεδομένου ότι μια επιβράδυνση των ρυθμών μεταβολής είναι αναμενόμενη στις προσεχείς δεκαετίες λόγω της πιθανής μείωσης της εισροής μεταναστών ως και της παρατεταμένης κρίσης της ελληνικής οικονομίας.
Με βάση τα παραπάνω παρουσιάζονται στη συνέχεια τα αποτελέσματα των σχετικών εκτιμήσεων για την περίοδο 2015-2030
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Οι παραπάνω ρυθμοί μεταβολής υπολογίστηκαν ως εξής για τις 3 διαδοχικές δεκαετίες:
Σύνολο Ελλάδας:
r1981-91= 0,0052 ( 0,52 %)
r1991-2001= 0,0066 (0.66 %)
r2001-2011=-0,0016 (-0,16)
Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
r1981-91 = 0,0098
r1991-2001 =0,0162
r2001-11 =0,0019
Τα σχετικά αποτελέσματα δίνονται στον Πίνακα 8.1
Πίνακας 8.1
Πληθυσμός Περιφέρειας Ν. Αιγαίου και συνόλου Ελλάδας 1981-2011 ως και εκτιμήσεις για τα έτη 2015, 2020, 2025 και 2030.
ΕΤΟΣ
|
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ
|
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
|
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ (%)
|
1981
|
233529
|
9740417
|
2,40
|
1991
|
257481
|
10259900
|
2,51
|
2001
|
302686
|
10964020
|
2,76
|
2011
|
308610
|
10787690
|
2,86
|
2015
|
314148
|
11114330
|
2,83
|
2020
|
335530
|
11305118
|
2,97
|
2025
|
357795
|
11656827
|
3,07
|
2030
|
400321
|
12060464
|
3,32
|
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., Αποτελέσματα απογραφής 1981-2011 και εκτιμήσεις στα πλαίσια της μελέτης.
8.1.2 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) και κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (κ.κ.Α.ΕΠ)
ΓΕΝΙΚΑ
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Τονίζεται ότι η σειρά της ΕΛ.ΣΤΑΤ. παράγεται μόνο σε τρέχουσες τιμές, δεν υπάρχουν δε αποπληθωριστές σε επίπεδο Περιφέρειας, οπότε οι τιμές είναι τρέχουσες.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
- ΑΕΠ
Οι εξισώσεις παλινδρόμησης προσδιορίζονται ως εξής:
Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου: Y=2492,703 +1772 ln (t) (R² =75 %)
Σύνολο Ελλάδας: Y=83543,713 + 58527,377 ln (t) (R² = 85,2 %).
Τα αποτελέσματα των προβλέψεων δίνονται στον ακόλουθο Πίνακα 8.2. Από αυτά προκύπτει ότι το ΑΕΠ της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου θα προσεγγίσει αυτό του 2008 κατά το 2018 λόγω της προβλεπόμενης ύφεσης, ενώ η αύξηση, αν και σε ονομαστικές τιμές, είναι βραδεία. Για το σύνολο της Ελλάδας αυτό προβλέπεται να επιτευχθεί το 2012.
Πίνακας 8.2
ΑΕΠ Π. Ν. Αιγαίου και συνόλου Ελλάδας 1999-2009 και προβλέψεις για τα έτη 2010-2030 ( σε εκ. €).
ΕΤΟΣ |
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ |
ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ |
1999 |
3518 |
112831 |
2000 |
3697 |
121651 |
2001 |
3992 |
130455 |
2002 |
4427 |
143482 |
2003 |
4565 |
155543 |
2004 |
4838 |
168417 |
2005 |
5400 |
197645 |
2006 |
5950 |
213207 |
2007 |
6456 |
228180 |
2008 |
7815 |
236917 |
2009 |
7788 |
235017 |
2010 |
6898 |
228979 |
2011 |
7040 |
233663 |
2012 |
7171 |
238001 |
2013 |
7293 |
242039 |
2014 |
7408 |
245816 |
2015 |
7515 |
249364 |
2016 |
7616 |
252710 |
2017 |
7712 |
255874 |
2018 |
7803 |
258876 |
2019 |
7890 |
261732 |
2020 |
7972 |
264454 |
2021 |
8051 |
267056 |
2022 |
8126 |
269547 |
2023 |
8199 |
271936 |
2024 |
8268 |
274232 |
2025 |
8335 |
276440 |
2026 |
8400 |
278569 |
2027 |
8462 |
280623 |
2028 |
8522 |
282607 |
2029 |
8580 |
284526 |
2030 |
8636 |
286384 |
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., Περιφερειακοί Εθνικοί Λογαριασμοί της Ελλάδοςκαι εκτιμήσεις στα πλαίσια της μελέτης.
Σημείωση: ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές
- Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ υπολογίζεται και πάλι με βάση την λογαριθμική συνάρτηση μια παρουσιάζει ανάλογη με το ΑΕΠ συμπεριφορά.
Οι σχετικές εξισώσεις εκτιμήθηκαν ως εξής:
Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου: Y=21072,255 +2662,297 ln (t) (R² =88,1 %)
Σύνολο Ελλάδας: Y=17393,56 + 2155,033 ln (t) (R² = 96,5 %).
Τα αποτελέσματα των προβλέψεων δίνονται στον ακόλουθο Πίνακα 8.3.
Πίνακας 8.3
Κατά Κεφαλήν ΑΕΠ Π. Ν. Αιγαίου και συνόλου Ελλάδας 205-2009 και προβλέψεις για τα έτη 2010-2030 ( σε εκ. €).
ΕΤΟΣ |
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ν. ΑΙΓΑΙΟΥ |
ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ |
2005 |
21297 |
17386 |
2006 |
22280 |
18737 |
2007 |
24040 |
19903 |
2008 |
25662 |
20728 |
2009 |
24828 |
20531 |
2010 |
25842 |
21255 |
2011 |
26253 |
21587 |
2012 |
26608 |
21875 |
2013 |
26922 |
22129 |
2014 |
27202 |
22356 |
2015 |
27456 |
22561 |
2016 |
27688 |
22749 |
2017 |
27901 |
22921 |
2018 |
28098 |
23081 |
2019 |
28282 |
23229 |
2020 |
28454 |
23369 |
2021 |
28615 |
23499 |
2022 |
28767 |
23622 |
2023 |
28911 |
23739 |
2024 |
29048 |
23849 |
2025 |
29178 |
23955 |
2026 |
29302 |
24055 |
2027 |
29420 |
24151 |
2028 |
29533 |
24242 |
2029 |
29642 |
24330 |
2030 |
29746 |
24415 |
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., Περιφερειακοί Εθνικοί Λογαριασμοί της Ελλάδοςκαι εκτιμήσεις στα πλαίσια της μελέτης.
Σημείωση: ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου παραμένει μεγαλύτερο αυτού της χώρας σε όλη την εξεταζόμενη περίοδο με άνοιγμα μάλιστα της διαφοράς στην περίοδο προβολής. Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ και στη Περιφέρεια και στο σύνολο της Χώρας διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα, λόγω της οικονομικής κρίσης. Το 2030 το ΑΕΠ της Περιφέρειας Νοτίου Ελλάδας θα προσεγγίσει τα 30.000 ευρώ και της Ελλάδας τα 24.500 ευρώ.
8.1.3 Απασχόληση
ΓΕΝΙΚΑ
Χρησιμοποιήθηκε η ίδια μεθοδολογία με αυτήν της πρόβλεψης του πληθυσμού, προκειμένου να υπάρξει σχετική συγκρισιμότητα των αποτελεσμάτων. Ως ρυθμός μεταβολής της απασχόλησης a κάθε κλάδου χρησιμοποιήθηκε αυτός της πιο πρόσφατης περιόδου 2001-2011. Η χρησιμοποίηση των δεδομένων των Ερευνών Εργατικού Δυναμικού των ετών 2001 και 2011, δηλαδή των πλέον επικαιροποιημένων δεδομένων επί μιας εξειδικευμένης και αξιόπιστης μάλιστα στατιστικής έρευνας δίνει τη δυνατότητα παραγωγής προβλέψεων με την μέγιστη δυνατή ακρίβεια Η πρόβλεψη έγινε για όλους τους βασικούς κλάδους της οικονομίας, σύμφωνα με τον πίνακα 13.4. Ο ρυθμός μεταβολής a δίνεται στον πίνακα 13.4.
Πίνακας 8.4
Ρυθμός μεταβολής της απασχόλησης 2001-2011 που υπολογίστηκε για κάθε κλάδο της οικονομίας της Π. Ν. Αιγαίου
ΚΛΑΔΟΣ |
Π. ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ |
Α,Β |
0,025259314 |
Γ |
-0,133252387 |
Δ |
-0,03745206 |
Ε |
0,078729331 |
ΣΤ |
-0,005933757 |
Ζ, Η |
-0,011428011 |
Θ |
-0,002265773 |
Ι |
-0,118246937 |
Κ-Π |
0,041482475 |
Χ9 |
|
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ.,Επεξεργασία αποτελεσμάτων Έρευνας Εργατικού Δυναμικού 2001, 2011.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι παραπάνω κωδικοί των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας είναι: Α, Β= Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία, Θήρα, Γ=Ορυχεία, Λατομεία, Δ= Μεταποιητικές Βιομηχανίες, Ε= Παροχή Ηλεκτρικού Ρεύματος, Φυσικού Αερίου, Νερού, ΣΤ=Κατασκευές, Ζ, Η= Εμπόριο, Επισκευές, Ξενοδοχεία, Εστιατόρια, Θ=Μεταφορές, αποθήκευση, επικοινωνίες, Ι= Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί, Κ-Π= Λοιπές Υπηρεσίες, Χ9=Μη δηλώσαντες.
Τα αποτελέσματα των προβλέψεων για την απασχόληση στην Π. Ν. Αιγαίου για τα έτη 2015, 2020, 2025 και 2030 δίδονται στον Πίνακα 13.5 σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των Ερευνών Εργατικού Δυναμικού για τα έτη βάσης 2001 και 2011.
Πίνακας 8.5
Απασχόληση κατά κλάδο Π. Ν. Αιγαίου 2001 και 2011 και προβλέψεις
για τα έτη 2015, 2020, 2025 και 2030
ΚΛΑΔΟΣ |
2001 |
2011 |
2015 |
2020 |
2025 |
2030 |
Α,Β |
7.468 |
9.614 |
10636 |
12068 |
13693 |
15536 |
Γ |
887 |
234 |
137 |
71 |
36 |
19 |
Δ |
9.466 |
6.509 |
5603 |
4647 |
3853 |
3195 |
Ε |
1.094 |
2.404 |
3294 |
4883 |
7238 |
10729 |
ΣΤ |
14.025 |
13.217 |
12907 |
12530 |
12163 |
11808 |
Ζ, Η |
44.670 |
39.846 |
38066 |
35951 |
33955 |
32069 |
Θ |
7.008 |
6.851 |
6789 |
6713 |
6637 |
6562 |
Ι |
2.561 |
785 |
489 |
271 |
150 |
83 |
Κ-Π |
23.289 |
35.262 |
41626 |
51221 |
63027 |
77554 |
ΣΥΝΟΛΟ |
110.468 |
114.722 |
119.547 |
128.355 |
140.752 |
157.555 |
Πηγή: αποτελέσματα απογραφών πληθυσμού 1991, 2001 για την απασχόληση και εκτιμήσεις στα πλαίσια της μελέτης.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι παραπάνω κωδικοί των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας είναι: Α, Β= Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία, Θήρα, Γ=Ορυχεία, Λατομεία, Δ= Μεταποιητικές Βιομηχανίες, Ε= Παροχή Ηλεκτρικού Ρεύματος, Φυσικού Αερίου, Νερού, ΣΤ=Κατασκευές, Ζ, Η= Εμπόριο, Επισκευές, Ξενοδοχεία, Εστιατόρια, Θ=Μεταφορές, αποθήκευση, επικοινωνίες, Ι= Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί, Κ-Π= Λοιπές Υπηρεσίες,
Η απασχόληση αυξάνει στην περίοδο βάσης και επομένως και στην περίοδο προβολής. Το 2030 προβλέπεται οι απασχολούμενοι στην Περιφέρεια να είναι 157.555, έναντι 114.722 το 2011. Παρόλα αυτά παρατηρείται μια αναδιάρθρωση της κλαδικής απασχόλησης υπέρ πιο παραδοσιακών κλάδων όπως είναι ο πρωτογενής.
Παρατηρείται αρχικά μείωση της απασχόλησης σε όλους τους κλάδους της οικονομίας εκτός από τους κλάδους του πρωτογενή τομέα, της ενέργειας και των λοιπών υπηρεσιών. Η αρνητική επίδραση της οικονομικής κρίσης στην απασχόληση είναι εμφανής το 2011 ακόμη και για τους παραδοσιακούς κλάδους του Τουρισμού (Ξενοδοχεία, εστιατόρια) και του συναφούς κλάδου του εμπορίου ως και των κατασκευών.
Επισημαίνεται ότι βασική υπόθεση στις προβλέψεις της τάσης των χρονολογικών σειρών αποτελεί η διατήρηση των συνθηκών της περιόδου βάσεως και κατά την περίοδο προβολής. Στην περίπτωση που οι εν λόγω συνθήκες μεταβληθούν, για παράδειγμα σε περίπτωση που ο οικονομικός κύκλος ύφεσης 2008-2011 μεταπέσει σε περίοδο ανάπτυξης, οι προβλέψεις θα επαναληφθούν στην πορεία με βάση τα νέα δεδομένα.
8.2. Σενάριο Προγραμματισμού (Επιπτώσεις Προγράμματος)
8.2.1 Πληθυσμός
Υπό την επίδραση του προγράμματος ο πληθυσμός προβλέπεται να αυξηθεί κάτω από την επίδραση τόσο της φυσικής αύξησης του πληθυσμού, όσο και από της καθαρής εισροής μεταναστών που θα ακολουθήσει ως αποτέλεσμα της δημιουργίας θέσεων εργασίας και αύξησης των μισθών και των εισοδημάτων στην Περιφέρεια.
Η διαμόρφωση του μεγέθους του πληθυσμού κατά τα έτη τα αντίστοιχα των προβολών, σύμφωνα με το σενάριο του προγραμματισμού δίνονται στον Πίνακα 8.6.
Πίνακας 8.6
Πληθυσμός Περιφέρειας Ν. Αιγαίου και συνόλου Ελλάδας 1981-2011 ως και εκτίμηση σύμφωνα με τις προβλέψεις και την επίπτωση του προγράμματος (σενάριο προγραμματισμού) για τα έτη 2015, 2020, 2025 και 2030.
ΕΤΟΣ |
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ |
ΣΥΝΟΛΟ ΕΛΛΑΔΑΣ |
||
|
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ-ΠΡΟΒΟΛΗ |
ΒΑΣΕΙ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ |
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ-ΠΡΟΒΟΛΗ |
ΒΑΣΕΙ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ |
1981 |
233529 |
|
9740417 |
… |
1991 |
257481 |
|
10259900 |
… |
2001 |
302686 |
|
10964020 |
… |
2011 |
308610 |
|
10787690 |
… |
2015 |
314148 |
314967 |
11114330 |
11124928 |
2020 |
335530 |
337500 |
11305118 |
11329388 |
2025 |
357795 |
362008 |
11656827 |
11706932 |
2030 |
400321 |
407678 |
12060464 |
12141199 |
Πήγη: ΕΛ.ΣΤΑΤ., Αποτελέσματα απογραφής 1981-2001 και εκτιμήσεις στα πλαίσια της μελέτης.
Οι υπολογισμοί έγιναν με την πρόβλεψη ότι οι επιπτώσεις του προγράμματος θα επιφέρουν μια επιτάχυνση του προβλεπόμενου συντελεστή μεταβολής του πληθυσμού κατά 7 %. Η επίδραση του προγράμματος στην περιφέρεια κατά 7357 άτομα στη λήξη του προγράμματος κρίνεται σημαντική καθώς σηματοδοτεί μια δημογραφική ευρωστία απαραίτητη για την ανάπτυξη η οποία αν συνδυαστεί με δημιουργία ή έλξη υψηλότερης επιστημονικής και επαγγελματικής στάθμης δυναμικού (ως επίπτωση του προγράμματος), οι τελικές ευνοϊκές επιδράσεις θα είναι πολλαπλάσιες. Η ευνοϊκή επίδραση στον πληθυσμό είναι εμφανής και από τα πρώτα έτη της εφαρμογής του προγράμματος. Η επίδραση στον συνολικό πληθυσμό της Ελλάδας είναι επίσης αξιόλογη.
8.2.2 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊον (ΑΕΠ) και κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊον (κ.κ.ΑΕΠ)
Οι προβλέψεις του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος προβλέπεται να ενισχυθούν από την επίδραση της προστιθέμενης αξίας του προγράμματος. Για τα 31 έτη του προγράμματος (2010-2030), οι σχετικές τιμές διαμορφώνονται σύμφωνα με τα δεδομένα του πίνακα 8.7.
Πίνακας 8.7
ΑΕΠ Π. Ν. Αιγαίου 1999-2009 και εκτιμήσεις σύμφωνα με τις προβλέψεις και την επίπτωση του προγράμματος (σενάριο προγραμματισμού) για τα έτη 2010-2030 (σε εκ. €).
|
ΠΡΟΒΟΛΗ ΑΕΠ |
ΕΠΙΠΤΩΣΗ |
ΑΕΠ ΒΑΣΕΙ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ |
1999 |
|
|
|
2000 |
|
|
|
… |
|
|
|
2009 |
|
|
|
2010 |
6898 |
6,92 |
6905 |
2011 |
7040 |
7,48 |
7047 |
2012 |
7171 |
8,08 |
7179 |
2013 |
7293 |
8,72 |
7302 |
2014 |
7408 |
9,42 |
7417 |
2015 |
7515 |
10,17 |
7525 |
2016 |
7616 |
10,99 |
7627 |
2017 |
7712 |
11,87 |
7724 |
2018 |
7803 |
12,82 |
7816 |
2019 |
7890 |
13,84 |
7904 |
2020 |
7972 |
14,95 |
7987 |
2021 |
8051 |
7,61 |
8059 |
2022 |
8126 |
8,22 |
8134 |
2023 |
8199 |
8,88 |
8208 |
2024 |
8268 |
9,59 |
8278 |
2025 |
8335 |
10,35 |
8345 |
2026 |
8400 |
11,18 |
8411 |
2027 |
8462 |
12,08 |
8474 |
2028 |
8522 |
13,04 |
8535 |
2029 |
8580 |
14,09 |
8594 |
2030 |
8636 |
15,21 |
8651 |
ΣΥΝΟΛΟ |
|
225497 |
|
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., Περιφερειακοί Εθνικοί Λογαριασμοί της Ελλάδοςκαι εκτιμήσεις στα πλαίσια της μελέτης.
Οι υπολογισμοί του σεναρίου προγραμματισμού έγιναν με βάση τις εκτιμώμενες εισροές του προγράμματος παρούσας αξίας 1.360[1] εκ. € για τα έτη 20010-30. Η άμεση επίπτωση του προγράμματος υπολογίστηκε με βάση μια συνολική προστιθέμενη αξία 8 % του παραπάνω μεγέθους με εκθετική προσαρμογή κατ’ έτος σύμφωνα με τον τύπο του ανατοκισμού. Το 70 % θεωρήθηκε ότι θα προκύψει για την περίοδο 2010-2020 και το 30 % για την περίοδο 2021-2030
Το μέγεθος πρόβλεψης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ υπολογίστηκε με βάση μια συνολική προστιθέμενη αξία 8 % επί του μεγέθους πρόβλεψης με εκθετική προσαρμογή κατ’ έτος σύμφωνα με τον τύπο του ανατοκισμού. εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο ύψος που παρουσιάζεται στον Πίνακα 8.8. Είναι εμφανής η προοδευτική θετική επίδραση στο Κατά Κεφαλή ΑΕΠ, καθώς σταδιακά θα αποδίδει το πρόγραμμα και θα απομακρύνεται η χώρα από την οικονομική κρίση.
Πίνακας 8.8
Εκτιμήσεις Κατά Κεφαλή ΑΕΠ Π. Ν. Αιγαίου 1999-2009 σύμφωνα με τις προβλέψεις και την επίπτωση του προγράμματος (σενάριο προγραμματισμού) για τα έτη 2010-2030 (σε εκ. €).
|
ΠΡΟΒΟΛΗ ΑΕΠ |
ΕΠΙΠΤΩΣΗ |
ΑΕΠ ΒΑΣΕΙ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ |
2005 |
|
|
|
2006 |
|
|
|
… |
|
|
|
2009 |
|
|
|
2010 |
25842 |
187,94 |
26030 |
2011 |
26253 |
206,21 |
26459 |
2012 |
26608 |
225,71 |
26834 |
2013 |
26922 |
246,65 |
27169 |
2014 |
27202 |
269,15 |
27471 |
2015 |
27456 |
293,40 |
27749 |
2016 |
27688 |
319,54 |
28008 |
2017 |
27901 |
347,76 |
28249 |
2018 |
28098 |
378,24 |
28476 |
2019 |
28282 |
411,17 |
28693 |
2020 |
28454 |
446,76 |
28901 |
2021 |
28615 |
485,24 |
29100 |
2022 |
28767 |
526,84 |
29294 |
2023 |
28911 |
571,83 |
29483 |
2024 |
29048 |
620,51 |
29669 |
2025 |
29178 |
673,15 |
29851 |
2026 |
29302 |
730,09 |
30032 |
2027 |
29420 |
791,67 |
30212 |
2028 |
29533 |
858,29 |
30391 |
2029 |
29642 |
930,37 |
30572 |
2030 |
29746 |
1008,33 |
30754 |
ΣΥΝΟΛΟ |
|
|
|
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ., Περιφερειακοί Εθνικοί Λογαριασμοί της Ελλάδοςκαι εκτιμήσεις στα πλαίσια της μελέτης.
8.2.3 Απασχόληση κατά κλάδους οικονομικής Δραστηριότητας
Η επίπτωση του προγράμματος στην απασχόληση αναμένεται επίσης αξιόλογη και εκτιμάται με βάση μια επιτάχυνση του ρυθμού μεταβολής αυτής κατά 7 %, όσο δηλαδή εκτιμήθηκε και ο πληθυσμός, για λόγος συγκρισιμότητας των δύο μεγεθών. Τα αποτελέσματα των μεγεθών βάσει της επίπτωσης του έργου καταγράφονται στον πίνακα 8.9.
Πίνακας 8.9
Εκτιμήσεις απασχόλησης κατά κλάδο Π. Ν. Αιγαίου σύμφωνα με τις προβλέψεις και την επίπτωση του προγράμματος (σενάριο προγραμματισμού) για τα έτη
2015, 2020, 2025 και 2030
ΚΛΑΔΟΣ |
ΒΑΣΕΙ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ |
ΒΑΣΕΙ ΕΠΙΠΤΩΣΗΣ |
||||||
2015 |
2020 |
2025 |
2030 |
2015 |
2020 |
2025 |
2030 |
|
Α,Β |
10636 |
12068 |
13693 |
15536 |
10712 |
12262 |
14036 |
16067 |
Γ |
137 |
71 |
36 |
19 |
132 |
65 |
32 |
16 |
Δ |
5603 |
4647 |
3853 |
3195 |
5545 |
4538 |
3714 |
3040 |
Ε |
3294 |
4883 |
7238 |
10729 |
3367 |
5131 |
7819 |
11914 |
ΣΤ |
12907 |
12530 |
12163 |
11808 |
12886 |
12483 |
12093 |
11715 |
Ζ, Η |
38066 |
35951 |
33955 |
32069 |
37944 |
35694 |
33577 |
31585 |
Θ |
6789 |
6713 |
6637 |
6562 |
6785 |
6703 |
6622 |
6543 |
Ι |
489 |
271 |
150 |
83 |
473 |
251 |
134 |
71 |
Κ-Π |
41626 |
51221 |
63027 |
77554 |
42113 |
52577 |
65642 |
81953 |
ΣΥΝΟΛΟ |
119.547 |
128.355 |
140.752 |
157.555 |
119957 |
129704 |
143669 |
162904 |
Πηγή: Εκτιμήσεις στα πλαίσια της μελέτης.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι παραπάνω κωδικοί των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας είναι: Α, Β= Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία, Θήρα, Γ=Ορυχεία, Λατομεία, Δ= Μεταποιητικές Βιομηχανίες, Ε= Παροχή Ηλεκτρικού Ρεύματος, Φυσικού Αερίου, Νερού, ΣΤ=Κατασκευές, Ζ, Η= Εμπόριο, Επισκευές, Ξενοδοχεία, Εστιατόρια, Θ=Μεταφορές, αποθήκευση, επικοινωνίες, Ι= Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί, Κ-Π= Λοιπές Υπηρεσίες.
Το πρόγραμμα προβλέπεται να ενισχύσει σημαντικά την απασχόληση ειδικά μετά το 2015 μια και οι απασχολούμενοι θα προσεγγίσουν τις 163.000 το 2030. Επίσης, προβλέπεται να επιταχύνει ελαφρώς την αναδιάρθρωση της απασχόλησης προς τους κλάδους του πρωτογενή τομέα, της ενέργειας και των λοιπών υπηρεσιών.
8.2.4 Επικαιροποίηση των Προβολών
Όπως έγινε σαφές οι προβλέψεις των μεγεθών και οι εκτιμήσεις των επιπτώσεων του προγράμματος συναντούν προβλήματα στις στατιστικές υποδομές που απαιτούνται για τον υπολογισμό τους και βασίζονται σε υποθέσεις σταθερότητας των συνθηκών μεταξύ περιόδου βάσεως και προβολής, οι οποίες είναι πιθανόν να διαφοροποιηθούν κάτω από την επίδραση αλλαγών στο εθνικό ή περιφερειακό οικονομικό περιβάλλον.
Η παρούσα εφαρμογή είχε λιγότερα τέτοια προβλήματα καθώς βασίστηκε στα πρόσφατα στατιστικά δεδομένα της απογραφής πληθυσμού 2011, που παρά τα προβλήματα αξιοπιστίας τους δίνουν τη δυνατότητα επικαιροποίησης της περιόδου βάσης και αν χρησιμοποιηθεί η κατάλληλη μεθοδολογία στην πρόβλεψη, παρέχονται ρεαλιστικά αποτελέσματα.
Επίσης επειδή το κατώτερο επίπεδο ανάλυσης είναι η Περιφέρεια, δίνεται η ευχέρεια χρησιμοποίησης, σε σχέση με την απασχόληση, των εξειδικευμένων και πιο πρόσφατων (2001-2011) δεδομένων της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, με αποτέλεσμα να υπάρχει η ευχέρεια πρόβλεψης μέχρι το έτος 2030.
Σημειώνεται ότι η χρήση των δεδομένων μέχρι και το τέλος της δεκαετίας 2001-2011 δίνει επιπλέον τη δυνατότητα να ληφθεί υπόψη (έστω και οριακά) η επίπτωση της πρόσφατης κρίσης 2008-2011 και επομένως να οδηγηθούμε σε πιο ρεαλιστικές προβλέψεις.
Επομένως, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι παραπάνω εκτιμήσεις και επιπτώσεις αποτελούν adhocεκτιμήσεις που υπόκεινται σε σφάλμα και βασίζονται σε υποθέσεις και θα πρέπει να ελεγχθούν και να επικαιροποιηθούν στη συνέχεια του προγράμματος (ongoingevaluation), ώστε να προσδιοριστούν ακριβέστερα οι ποσοτικές και κυρίως οι ποιοτικές επιπτώσεις αλλά και οι γενικές στατιστικές, πάνω στις οποίες στηρίχθηκαν οι παραπάνω εκτιμήσεις, να έχουν μεγαλύτερη περίοδο βάσης και επομένως να είναι ακόμη πιο αξιόπιστες.
8.3. Σύνοψη των Επιπτώσεων του Σεναρίου Προγραμματισμού για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου
Έτη |
Πληθυσμός1 |
ΑΕΠ2 |
ΑΕΠ2 κ.κ. |
Απασχόληση3 |
2015 |
314.967 |
7525 |
27749 |
119957 |
2020 |
337.500 |
7987 |
28901 |
129704 |
2025 |
362.008 |
8345 |
29851 |
143669 |
2030 |
407.678 |
8651 |
30754 |
162904 |
Σημειώσεις:
- Περίοδος Βάσης της πρόβλεψης 1981-2011.
- Σε τρέχουσες τιμές, σε εκατ. €, με περίοδο βάσης της πρόβλεψης 1999-2009.
- Περίοδος βάσης της πρόβλεψης 2001-2011.